Od czternastu lat możemy w naszym mieście, a także w Grudziądzu i Warszawie spotykają się artyści z państw położonych nad tym samym morzem. 1-27 maja odbędzie się kolejna edycja Festiwalu Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica.
- Penetrując życie muzyczne tylko tych dziewięciu krajów, mamy pracę na najbliższe sto lat – podkreśla dyrektor festiwalu Henryk Giza. - Cały czas będzie coś nieodkrytego. Kiedyś wydawało nam się, że niezgłębiony jest dorobek Rosjan i Niemców. Ale równie mocno zaskakuje nas Estonia i Litwa – kraje niewielkie, mające małe i mało ośrodków kultury.
Duże wydarzenie przygotowane zostało na otwarcie festiwalu 1 maja. Pokazana zostanie wersja koncertowa polskiej opery historycznej Ludomira Różyckiego „Bolesław Śmiały”. Opera przedstawia wycinek z życia Bolesława Śmiałego. W wydarzeniu weźmie udział Toruńska Orkiestra Symfoniczna w powiększonym, 70-osobowym składzie. Ciekawostką będzie to, że artyści wystąpią w strojach z epoki. Jeśli będzie ładna pogoda, koncert odbędzie się w fosie zamkowej. Wystąpi także grupa rycerzy, którzy rozbiją specjalny obóz, będący kolejnym elementem tworzącym klimat epoki. Henryk Giza ma nadzieję, że operę uda się w późniejszym terminie pokazać także w innych miastach Polski.
Jak zwykle podczas festiwalu Probaltica będzie można posłuchać muzyki różnych stylów i epok. Będą jednak szczególne akcenty. W związku z rokiem Szymanowskiego kompozycje tego urodzonego przed 125, a zmarłego przed 70 laty artysty będą często gościć w programach koncertów. To jedna z niewielu okazji do wysłuchania monumentalnych utworów tego znakomitego twórcy. Wykona je m.in. Europejska Orkiestra Symfoniczna powołana trzy lata temu specjalnie z okazji Probaltici. W jej skład wchodzą zespoły kameralne z Litwy, Łotwy, Szwecji, Polski, łącznie co najmniej 75 osób. Oprócz utworów Szymanowskiego 7 maja w Dworze Artusa zabrzmi także koncert skrzypcowy Czajkowskiego. Solistą będzie wybitny skrzypek rosyjski Grigori Żyslin.
Zza naszej wschodniej granicy przyjedzie do Torunia m.in. Łotewska Orkiestra Kameralna z Liepaja z klarnecistą Intsem Dalderisem. Z Łotwy dotrze do nas także Karta – zespół grający na kokle. Bałtycki barok w wersji muzycznej i tanecznej zaprezentują artyści z Estonii. Utwory Arensky’ego, Czajkowskiego, Chaczaturiana i Sibelisa zabrzmią w wykonaniu Orkiestry Kameralnej Filharmonii w Nowogrodzie. Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną z Wilna dyrygować będzie Dainius Pavilionis, zaś na fortepianie zagra Petras Geniusas.
Nie zabraknie także podczas festiwalu prezentacji Skandynawów. Ciekawym doświadczeniem może być koncert Gotlands Blasarkvintett, który zagra wraz z Visby Jazz Trio. Z toruńską Multicameratą wystąpi fiński organista Dann Lonnquist. Z tego kraju przyjedzie także Avanti Chamber Ensamble, który zagra utwory Lindberga Crusella, Saariaho i Mozarta. Multicamerata towarzyszyć będzie także duńskiemu Tresafinado.
Ale to nie koniec toruńskich akcentów podczas festiwalu Probaltica. Wraz z naszą orkiestrą symfoniczną wystąpi ubiegłoroczna laureatka III nagrody w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego, torunianka Anna Maria Staśkiewicz.
Do ważnych wydarzeń festiwalu zaliczyć należy dwa polskie koncerty. 13 maja utwory Czjkowskiego, Panufnika i Pendereckiego wykona orkiestra Sinfonietta Cracovia pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego. Na zakończenie Probaltici wystąpi zaś Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Witta z wybitnym skrzypkiem Kubą Jakowiczem. W programie znajdą się utwory Szymanowskiego: I i II koncert skrzypcowy oraz Nokturn i Tarantella.
Warto wspomnieć, że na część koncertów przygotowano bezpłatne bilety wstępu. 1, 2, 3 maja wstęp na muzyczne spotkania będzie wolny. Ponieważ festiwal oprócz muzyki ma w swojej nazwie także sztukę, jak co roku w Ratuszu Staromiejskim czynne będą wystawy towarzyszące festiwalowi. Pierwsza zatytułowana jest „Karol Szymanowski – życie i twórczość”, druga prezentować będzie dorobek surrealistów z Polski, Litwy i Niemiec.
Festiwal wspiera finansowo Urząd Miasta Torunia. Szczegółowy program na stronie www.probaltica.art.pl