Tramwaj im. Gen. Elżbiety Zawackiej | www.torun.pl

Imię Generał Elżbiety Zawackiej nosi drugi z nowych tramwajów typu Swing zakupionych przez miasto za pośrednictwem Miejskiego Zakładu Komunikacji. Nowy tramwaj wyjechał na tory 10 stycznia 2022 r., w 13. rocznicę śmierci wybitnej Polki – jedynej kobiety wśród „cichociemnych”.

Przetarg na dostawę nowych tramwajów ogłoszono 13 grudnia 2019 r. W postępowaniu wpłynęła jedna oferta – firmy PESA – na kwotę 46.405.101,75 zł brutto. 21 lipca 2020 r.  MZK podpisał umowę na dostawę pojazdów z PESĄ. Dostawy planowano w terminie 24 miesięcy od daty podpisania umowy, tak więc nowe tramwaje miały przyjechać do Torunia w tym roku. Jednak dwa z nich udało się dostarczyć jeszcze w grudniu 2021 r. Pierwszy Swing, o numerze bocznym 318, zaczął kursować 29 grudnia. Nosi on imię „Mikołaj Kopernik”. Drugiemu – o numerze 319 - nadano imię Generał Elżbiety Zawackiej.

Nadawanie imion toruńskim tramwajom Urząd Miasta Torunia zapoczątkował z okazji jubileuszu 100-lecia powrotu miasta do wolnej Polski. Do tej pory swoich patronów - związanych z odzyskaniem niepodległości - ma siedem pojazdów. Po torach jeżdżą tramwaje noszące imię gen. Józefa Hallera, płk Stanisława Skrzyńskiego, Heleny Piskorskiej, Ottona Steinborna, Stefana Łaszewskiego, Władysława Szumana i Heleny Steinbornowej. Ósmy został nazwany imieniem wielkiego astronoma, a dziś uczczono w ten sposób gen. Zawacką.

W inauguracyjnym przejeździe tramwaju „Generał Elżbieta Zawacka" udział wzięli: Prezydent Torunia Michał Zaleski, prezes Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej Dorota Zawacka-Wakarecy, prezes Miejskiego Zakładu Komunikacji w Toruniu Zbigniew Wyszogrodzki oraz dziennikarze. W trakcie przejazdu wspominano legendarną Zo, która na trwałe zapisała się w historii zarówno Polski, jak i Torunia. Nowy tramwaj nazwany imieniem wybitnej torunianki pojechał z centrum do pętli Uniwersytet mijając po drodze wieżowiec przy ul. Gagarina, w którym mieszkała. Na wieżowcu tym znajduje się mural pokazujący najważniejsze momenty z życia „Zo”.

Na swoich patronów - ważnych postaci z historii miasta - czeka jeszcze trzynaście tramwajów z Pesy - 10 już jeżdżących po Toruniu oraz trzy, które dotrą do nas w styczniu i lutym 2022. Ich patroni zostaną wybrani w plebiscycie ogłoszonym wśród torunian. Od 10 stycznia do 10 lutego 2022 r. (do końca dnia) każdy torunianin może wziąć udział w plebiscycie i wskazać najlepsze jego zdaniem nazwiska. Lista propozycji została przygotowana we współpracy z Towarzystwem Miłośników Torunia.

>>> Kliknij, aby poznać szczegóły plebiscytu

Nowy swing, tak jak „Mikołaj Kopernik” oraz trzy pozostałe pojazdy, jest przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych,pięcioczłonowy, z całkowicie niską podłogą wyłożoną wykładziną antypoślizgową, wyposażony w klimatyzację, monitoring wizyjny, komputer pokładowy i WiFi. Ma, gniazda ładowania USB, biletomaty, zapowiedzi głosowe i wizualne przystanków, system zliczania pasażerów oraz monitory reklamowe. Ma 30 metrów długości.

Nowe tramwaje są podobne do Swingów, które jeżdżą po Toruniu od 2014 r., ale zastosowano w nim kilka nowszych rozwiązań, m.in. ma większą liczbę miejsc siedzących - będzie ich 49 plus cztery rozkładane (obecnie w pojazdach 122 NbT jest 40 miejsc siedzących). Ma też bardziej wydajną klimatyzację przy zmniejszonym zużyciu energii, a dzięki zastosowaniu nowego rodzaju izolacji termiczno-dźwiękowej poprawi się komfort akustyczny i temperaturowy na pojeździe. Dodatkowo, z uwagi na mniejszą masę zastosowanego rozwiązania, wpłynie to pozytywnie na mniejsze naciski tramwaju, a więc mniejsze zużycie kół. Ponadto nowy Swing ma czujniki dymu w przedziale pasażerskim, monitoring z funkcją obrazu w nocy, ruchomy, regulowany podłokietnik dla motorniczego, elektryczny regulowany podnóżek dla motorniczego oraz ładowarki USB dla pasażerów.

Do Torunia dotrą niebawem kolejne Swingi. Dostawa dwóch planowana jest w styczniu, a ostatniego – piątego - w lutym. Dzięki nowym tramwajom najstarsze pojazdy są wycofywane z eksploatacji.

Gdy powstanie nowa linię do tzw. osiedla Jar (zakończenie budowy planowane jest 31 maja 2023 r.), nowe tramwaje zostaną skierowane przede wszystkim do jej obsługi, zaś do czasu jej oddania wspomogą inne trasy.

Zakup nowych tramwajów jest realizowany w ramach projektu "Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu - BiT-City II", współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, zadanie „Zakup taboru tramwajowego niskopodłogowego”.

O projekcie

Całkowita wartość projektu: 400 403 080,64 zł
Kwota dofinansowania: 213 328 032,32 zł (66,17%)

Początkowo projekt miał uzyskać dofinansowanie w wysokości 195,6 mln zł. Miasto ubiegało się o zwiększenie tej kwoty. W efekcie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zwiększyło dofinansowanie i 5 czerwca 2020 r, zawarto stosowny aneks z Centrum Unijnych Projektów Transportowych. W jego myśl kwota dofinansowania zwiększyła się o ponad 17,7 mln zł i aktualnie wynosi213,3 mln zł.

Cały projekt, o łącznej wartości ponad 400 mln zł, składa się z ośmiu zadań, dzięki którym usprawniany jest transport publiczny w mieście. Część zadań zostało już zrealizowanych lub jest w trakcie realizacji. Najważniejsze zadanie to budowa nowej linii tramwajowej do tzw. osiedla Jar.

Gdy nowa linia zostanie zbudowana, długość torów tramwajowych będących w eksploatacji w Toruniu zwiększy się o ponad 20 procent – obecnie w eksploatacji jest ok. 53,6 km toru pojedynczego, a przybędzie  ok. 11,5 tys. metrów toru pojedynczego.

Nowa linia tramwajowa przebiegać będzie z centrum Szosą Chełmińską, ul. Długą, Legionów, Polną, Ugory i Watzenrodego do nawrotu w ul. Strobanda. Jej powstanie zapewni dodatkowy transport dla mieszkańców dynamicznie rozwijającego się osiedla.

Umowy na budowę nowej linii tramwajowej do tzw. osiedla Jar podpisano 30 sierpnia 2021 r. Koszt zadania to 189,97 mln zł brutto. Wykonawcą jestkonsorcjum firm Balzola Polska i Intop Warszawa. Prace przy budowie nowej linii rozpoczęły się w październiku 2021 r. równolegle w pięciu punktach miasta.

Modernizacje torowisk
Poza budową nowej linii tramwajowej projekt obejmuje także modernizację odcinków torowisk wraz z siecią trakcyjną wzdłuż ulicy Bydgoskiej (prace w toku, zakończenie w sierpniu 2022 r.), Szosy Lubickiej (zakończone), ul. Broniewskiego (zakończone), ul. Kraszewskiego (zakończone), Warneńczyka i Gogi (ogłoszono ponowny przetarg, w pierwszym oferty przewyższały zaplanowane środki).

Pojazdy
Projekt obejmuje również zakup nowego taboru autobusowego i tramwajowego oraz pojazdów technicznych. 14 autobusów hybrydowych od trzech lat wozi już pasażerów toruńskiej komunikacji miejskiej, na zakup sześciu autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą do ich ładowania podpisano umowy (trafią do Torunia na przełomie I i II kwartału br.), dostawy tramwajów są w toku.

Fot. Sławomir Kowalski