W związku z prasową dyskusją, poświęconą odsłoniętemu 2 czerwca 2007 r. pomnikowi Jana Pawła II w Toruniu, publikujemy listy prof. Joanny Bebarskiej i prezesa Okręgu Toruńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków Jerzego Brzuskiewicza.
List prof. art. rzeźbiarz Joanny Bebarskiej
Redakcja "Nowości", Mariusz Załuski, Zastępca Redaktora Naczelnego
Szanowny Panie Redaktorze.
Odsłonięty 2 czerwca 2007 r. na toruńskich Jordankach pomnik Jana Pawła II wzbudza dużo niezdrowych emocji. Na łamach miejscowej prasy pojawiają się komentarze dyskredytujące wartości artystyczne monumentu. Autorytatywne wypowiedzi kolegów artystów budzą niepokój i zdziwienie, jak również nierzetelne informacje dziennikarskie o "bałaganie z konkursem na projekt pomnika".
Pierwsza edycja konkursu nie przyniosła rozstrzygnięcia - co się zdarza. W dbałości o rzeźbę wysokiej klasy, na którą nasz Papież z pewnością zasługuje, zorganizowano drugą edycję konkursu, na którą zaproszono kilku znanych polskich rzeźbiarzy. Wyłoniony został projekt wybitnego rzeźbiarza prof. Stanisława Radwańskiego z gdańskiej ASP, autora wielu realizacji pomnikowych. Nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawił, że odsłonięty pomnik nie został skończony, brak cyzelerki i patyny.
Proces powstawania tak dużego monumentu jest bardzo złożony. W pierwszej fazie powstaje rzeźba w glinie, z której zdejmuje się odlew gipsowy, następnie cała forma pocięta jest na elementy do odlewu w brązie. Odlane części należy złożyć ponownie, zespawać, wycyzelować i pokryć patyną. Autor z pewnością dokończy dzieło po powrocie do zdrowia.
Obróbka i patyna scalą formę i dopiero wtedy w pełni ujawnią się wysoki wartości artystyczne i wyrazowe wyrzeźbionej postaci Papieża.
Wygenerowana przez prasę wrzawa jest niepotrzebna i tworzy złą atmosferę wokół pomnika tak oczekiwanego przez mieszkańców Torunia.
List Prezesa Okręgu Toruńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków Jerzego Brzuskiewicza
Redakcja "Nowości", Mariusz Załuski, Zastępca Redaktora Naczelnego
Szanowny Panie Redaktorze.
Rzeźba pomnikowa to nie figura woskowa, będąca hiperrealistycznym odwzorowaniem osoby ubranej w autentyczne szaty. W sztuce współczesnej także zasada "wzorca" dawno nie obowiązuje.
Oczywiście pomnik Papieża z dzieckiem w Kaliszu autorstwa Jana Kucza, nota bene jednego z jurorów konkursu w Toruniu, należy do najlepszych realizacji pomników papieskich w Polsce. Pomnik Jana Pawła II Stanisława Radwańskiego jest także wyjątkową realizacją, odchodzącą od oficjalnych, schematycznych, pompatycznych i pełnych przesadzonej gestykulacji rzeźb Papieża, a będący w najlepszym tego znaczenia rzeźbą parkową, pięknie wkomponowaną w toruńskie planty.
Koncepcją autora było, aby monumentalność rzeźby Papieża nie przeszkadzała widzowi w kontakcie z Nim, z emanującą z tej rzeźby delikatnością, dobrem i mądrością. Ta rzeźba nie pozostawia nas wierzących czy i niewierzących obojętnymi, wyzwala pełną smutku radosną nadzieję i głęboką wdzięczność.
Uroczystości odsłonięcia pomnika poświęconego Ojcu Świętemu oraz msza św. i wieczorny koncert były przeżyciem dla wielu mieszkańców Torunia i było to wydarzenie historyczne.
Nie zagłuszy tego podniosłego wydarzenia wrzawa medialna o bałaganie konkursowym, o zszokowanych toruńskich rzeźbiarzach, o fatalnym stanie pomnika, o przyjęciu przez miasto niedokończonego monumentu, o wypadku autora. Nie zagłuszy, bo intencje tej wrzawy są fałszywe. Nie grozi nam katastrofa budowlana. Nie zmieni się piękno bryły pomnika, natomiast artysta rzeźbiarz prof. Stanisław Radwański, który przebywa w szpitalu, bo uległ wypadkowi w augiaszowej stajni odlewnika, nie zdołał do końca wycyzelować pomnik (o czym mówił anonimowy specjalista z Wydziału Sztuk Pięknych). To są niuanse i zostaną one przez autora wkrótce usunięte.
Warto dodać, że patynę często kładzie się już po montażu, biorąc pod uwagę zorientowanie rzeźby w terenie. Nie będzie to żadne "historyczne wydarzenie, które na pewno przyniesie miastu rozgłos".
Dlatego mogę powiedzieć o braku dobrej woli autorów publikacji i podgrzewanie niedobrych emocji.
Listy zostały przekazane do wiadomości Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego i Przewodniczącego Rady Miasta Waldemara Przybyszewskiego.