Jubileusz Książnicy | www.torun.pl

Toruńska Książnica Kopernikańska obchodzi jubileusz 85-lecia. Z tej okazji 11-12 grudnia odbędą się uroczystości rocznicowe tej najstarszej polskiej publicznej biblioteki naukowej na terenie Pomorza.

Choć 85 lat to niebagatelny wiek, historia Książnicy sięga w przeszłość znacznie głębiej. W jej zbiorach znajdują się bowiem cenne kolekcje książek, z których najstarsze pochodzą z XIV w.

- Kiedy w grudniu 1923 r. Książnica rozpoczęła działalność, na jej zasób złożyły się zbiory, które na terenie Torunia istniały od czasów średniowiecza – opowiada Krystyna Wyszomirska, kierownik Działu Zbiorów Specjalnych. - Scalono wtedy cztery najszacowniejsze kolekcje miejskie: bibliotekę Gimnazjum Akademickiego, zbiory pochodzące z biblioteki Rady Miasta (obie powstały w XVI wieku), oraz zbiory dwóch dziewiętnastowiecznych bibliotek działających przy towarzystwach naukowych. Wśród książek znalazły się także egzemplarze  pochodzące z miejscowych bibliotek średniowiecznych: parafialnych i klasztornych m.in. z librarii franciszkańskiej.

Do biblioteki trafiło wtedy 100 tys. książek. Uchroniło to dawne kolekcje przed rozproszeniem i spowodowało, że powstał najzasobniejszy w Polsce zbiór regionalny z materiałami do historii i kultury Torunia oraz Pomorza. W jego skład wchodzą także bezcenne egzemplarze książki rękopiśmiennej i drukowanej: kilkaset zabytkowych rękopisów i ponad 26 000 starych druków, w tym 71 inkunabułów, czyli pierwszych książek drukowanych. Książnica posiada również największą w Polsce kolekcję druków toruńskich. To egzemplarze obowiązkowe przekazywane do dawnych bibliotek przez powstałą w 1568 r. w Toruniu oficynę drukarską.

Brylantowa kolekcja

Na co dzień zbiory specjalne biblioteki nie są dostępne dla szerokiej publiczności, ale przy okazji takich uroczystości jak jubileusz, część z nich jest pokazywana. W związku z tym w  Muzeum Okręgowym od 11 do 14 grudnia prezentowana będzie wystawa "Cimelia Thoruniensia", na której pokazane zostaną klejnoty z kolekcji Książnicy.

Obecnie z bogatych zbiorów biblioteki korzysta ponad 33 tysiące czytelników rocznie, w tym ponad 22 tysiące w piętnastu filiach miejskich. Księgozbiór liczy ponad 730 tysięcy woluminów. Jednak zadania placówki to nie tylko gromadzenie i udostępnianie zbiorów. Biblioteka prowadzi również działalność kulturalną i naukową, przygotowuje zajęcia edukacyjne dla młodzieży i studentów, współpracuje z Toruńskim Uniwersytetem Trzeciego Wieku, organizuje spotkania, prelekcje, prezentacje.

Na cześć jubilatki

11 grudnia o godz. 11.00 rozpoczną się uroczystości rocznicowe. Na budynku przy ul. Słowackiego 8 odsłonięte zostaną tablice pamiątkowe poświęcone trzem dyrektorom Książnicy. Otwarta zostanie również wystawa "Ordo Curatorum Bibliothecae Patriae Thoruniensis", na której pokazane zostaną sylwetki tych niezwykle zasłużonych osób: Zygmunta Mocarskiego, pierwszego dyrektora placówki, który scalił i opracował najdawniejsze zbiory, Ottona Frymutha, dyrektora w okresie wojennym, dzięki któremu ocalały zbiory polskie książnicy, zaś zbiory specjalne: zabytkowe rękopisy i starodruki  wróciły do kraju bez najmniejszego uszczerbku, a także powojennego dyrektora Alojzego Tujakowskiego, który wybudował obecny gmach biblioteki.

O godz. 12.30 uroczystości przeniosą się do Ratusza Staromiejskiego, gdzie oprócz oficjalnych wystąpień i wręczenia nagród, do kolekcji Książnicy przekazany zostanie kolejny cenny eksponat: inkunabuł wydany w Wenecji w 1498 r. Prezydent Torunia Michał Zaleski wręczy z kolei Medal Thorunium.

Następnego dnia o godz. 10.00 w siedzibie biblioteki rozpocznie się ogólnopolska konferencja naukowa "Różne oblicza ksiąg", podczas której mowa będzie m.in. o współczesnych metodach prezentacji i udostępniania rękopisów i starodruków przy pomocy komputerów, o faksymilach, a także nietypowych książkach, np. do słuchania. Wydawcy tych książek również przygotują ciekawą ekspozycję.