W trosce o dziedzictwo | www.torun.pl

8 marca 2024 r. zostało podpisane porozumienie między Gminą Miasta Toruń a Uniwersytetem Mikołaja Kopernika dotyczące prowadzenia interdyscyplinarnych badań naukowych nad przeszłością Torunia.

Porozumienie to jest kontynuacją podobnego aktu zawartego w dniu 29 sierpnia 2007 r., w ramach którego przy Instytucie Archeologii UMK działał Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia kierowany przez prof. dr. hab. Krzysztofa Mikulskiego.

Podpisane 8 marca 2024 r. kolejne porozumienie dotyczy współpracy Torunia i UMK w dziedzinie prowadzenia interdyscyplinarnych badań naukowych nad przeszłością Torunia, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, promocji wyników tychże badań i obiektów zabytkowych. W tym celu powołany zostanie Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia, który działać będzie w ramach Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności. W jego skład wejdzie 10 osób, wśród których znajdą się pracownicy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, jak również Miejski Konserwator Zabytków, dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu czy dyrektor Wydziału Inwestycji i Remontów Urzędu Miasta Torunia.

- Porozumienie ukierunkowuje naszą współpracę w ten sposób, iż Uniwersytet Mikołaja Kopernika będzie przygotowywał wszystkie prace tzw. kameralne – badawcze, a więc sprawdzenie historycznych dokumentów, źródeł historycznych jak wyglądał onegdaj Toruń. Następnie wskaże w mieście miejsca, które zasługują na przebadanie – wyjaśnił ideę porozumienia prezydent Michał Zaleski. Jak wskazał prezydent, zanim dojdzie do prac archeologicznych, wykopaliskowych, wpierw należy przeprowadzić dokładne badania, zarówno dokumentacyjne, jak i sprawdzające dany teren przy pomocy nowoczesnych urządzeń. Miasto zobowiązuje się do udostępnienia miejsc do prowadzenia badań, jak również do uczestniczenia w kosztach tych badań. Należy podkreślić, że zarówno samorząd, jak i UMK, będą starać się pozyskiwać na ten cel środki zewnętrzne.

Porozumienie w imieniu Gminy Miasta Toruń podpisał prezydent Michał Zaleski, w imieniu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – prof. dr hab. Wojciech Wysota, prorektor ds. nauki. W spotkaniu udział wzięli także przedstawiciele Wydziału Nauk Historycznych UMK: dziekan prof. dr hab. Stanisław Roszak, prof. dr hab. Krzysztof Mikulski i prof. dr hab. Wojciech Chudziak oraz samorządu – zastępca prezydenta Zbigniew Fiderewicz i Emanuel Okoń, dyrektor Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.

- Rola UMK będzie niezwykle istotna z punktu widzenia badawczego, tak żebyśmy nie stracili najmniejszego nawet śladu dawnych warstw kulturowych, artefaktów, mogących poszerzyć znacząco naszą wiedzę na temat początków rozwoju starego Torunia, jak przestrzennie się rozwijał, jakie elementy są istotne dla rozwoju dawnych przedmieść i centrów. Dlatego każda inwestycja, która natknie się na ślady dawnej zabudowy, pochówków czy budynków klasztornych, powinna być zbadana, tak aby nie utracić tego najcenniejszego dziedzictwa, którego możemy się tu spodziewać na każdym kroku. Ważne jest, abyśmy mieli jak najlepszą wiedzę na ten temat. Jest to możliwe, ponieważ mamy naprawdę dobrym zespół kadrowy, nowoczesne metody badawcze, sposób opracowania wyników badań i możliwości ich publikowania w rozmaitych czasopismach, monografiach itp. – podkreślił prof. dr hab. Wojciech Wysota.

Jak podkreślili uczestnicy spotkania, podpisane porozumienie jest szczególnie ważne w związku z prowadzonymi w mieście – tak obecnie, jak i w przyszłości – inwestycjami. Kompleksowe i interdyscyplinarne sprawdzenie terenu prowadzone będzie poprzez Uniwersyteckie Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności. – Dzięki tej współpracy nie będziemy się ograniczać tylko do badań ratowniczych, wynikających z potrzeby jakiejś inwestycji, ale będziemy prowadzić badania stricte naukowe w punktach naszego miasta, które pozwolą nam uzupełnić historię Torunia poprzez konfrontację źródeł archeologicznych ze źródłami historycznymi – podkreślił prof. dr hab. Wojciech Chudziak. Prace badawcze będą prowadzone w dużej mierze przez podmioty zewnętrzne zajmujące się archeologią, a nadzór nad nimi będzie prowadzony przez wspomniany Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia.

Fot. Paula Gałązka