Tematem przewodnim tegorocznej edycji konkursu był „Toruń w okresie dwudziestolecia międzywojennego”. - Toruń w tamtych latach pełnił rolę stolicy województwa pomorskiego, wówczas jednego z większych województw Rzeczypospolitej i był bardzo dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem miejskim. Warto pamiętać o takich fragmentach życia XX-lecia międzywojennego mojego ukochanego miasta i wiem, że wielu spośród Was podobnie o Toruniu myśli - podkreślił Prezydent Michał Zaleski.
24 marca 2023 r. odbyła się XX edycja Miejskiego Konkursu Historycznego „Dzieje Torunia”. Organizatorami konkursu są VIII Liceum Ogólnokształcące i Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego oraz Wydział Edukacji Urzędu Miasta Torunia. Honorowy patronat nad konkursem od 20 lat sprawuje Michał Zaleski - Prezydent Miasta Torunia. Celem konkursu jest poznanie historii naszej małej Ojczyzny. Uczestnicy konkursu mają być ambasadorami miasta w krzewieniu wiedzy o nim w Polsce, Europie i na innych kontynentach.
Miejski Konkurs Historyczny „Dzieje Torunia” odgrywa ważną rolę w procesie kształtowania tożsamości regionalnej wśród młodych ludzi, dbających o dziedzictwo kulturowe i historyczne poprzednich pokoleń. Konkurs niezmiennie cieszy się zainteresowaniem wśród uczniów toruńskich szkół. Jest on nie tylko szansą dla młodych miłośników historii do zdobycia nagród i prestiżu, ale głównie wyjątkową okazją do pogłębienia wiedzy o naszym pięknym mieście Toruniu.
Tematem przewodnim tegorocznej edycji „Dziejów Torunia” był „Toruń w okresie dwudziestolecia międzywojennego”. Wkroczenie wojsk polskich oraz przejęcie władzy nad Toruniem z rąk niemieckich 18 stycznia 1920 r. były wydarzeniami oczekiwanymi przez tysiące mieszkańców miasta. Przybycie żołnierzy Dywizji Pomorskiej dowodzonych przez płk. Stanisława Skrzyńskiego oraz przyjazd dowódcy Frontu Pomorskiego – gen. Józefa Hallera dały Polakom szczególny powód do radości i nadziei na lepsze życie w polskim już grodzie Kopernika.
Po powrocie Torunia do macierzy miasto z pruskiej twierdzy stało się stolicą nowego województwa pomorskiego z dostępem do morza i zachowało nadal charakter miasta garnizonowego. Na ulicach Torunia można było spotkać lotników, marynarzy i saperów. Do elementów pejzażu miasta niebawem dołączy nowo wzniesiony most drogowy i samoloty Aeroklubu Pomorskiego oraz balony 1. Batalionu Balonowego. W XX- leciu międzywojennym zmienili się także torunianie. Polskość eksponowano na każdym kroku. Charakter Torunia okresu międzywojennego kształtowała również kultura, muzyka i sport, przez co atmosfera miasta była wyjątkowa.
Pierwszy etap finału stanowił test konkursowy, który wyłonił po 10 finalistów z każdego poziomu szkół. Laureaci pierwszych trzech miejsc etapu pisemnego zmierzyli się w piątek 24 marca 2023 r. w superfinale, w którym spośród 9 laureatów został wyłoniony superlaureat. Nad przebiegiem konkursu czuwała Miejska Komisja Konkursowa kierowana przez Krzysztofa Bartoszyńskiego z VIII Liceum Ogólnokształcącego, w której skład weszli nauczyciele z toruńskich szkół. Wsparcia merytorycznego udzielili pracownicy naukowi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
W kategorii klas IV-VI szkół podstawowych pierwsze miejsce zajął Stanisław Wałasztyn, drugie miejsce Michał Bajerski, a trzecie Antoni Delimata; w kategorii kl. VII-VIII szkół podstawowych 1. miejsce wywalczył Artur Falenta, 2. Filip Lasek, a 3. Kacper Kujaczyński; z kolei w kategorii szkół ponadpodstawowych 1. miejsce Adrian Wodziczko, 2. Zuzanna Kawa, a 3. Maciej Lipiński. Tegorocznym Superlaureatem został Artur Falenta, uczeń kl. VIII SP nr 24 im. Bohaterów Września 1939 w Toruniu.
Nagrody wręczył laureatom Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski. Zgromadzeni widzowie mieli okazję wysłuchać koncertu pt. „Pieśni patriotyczne i przeboje lat 20 i 30 XX wieku”, przygotowanego przez uczniów VIII Liceum Ogólnokształcącego pod kierunkiem Łukasza Urbańskiego oraz Moniki Jędrzejewskiej- Gmiterek.
Prezydent Torunia Michał Zaleski podziękował społeczności szkolnej VIII Liceum Ogólnokształcącego i Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego - w szczególności dyrektor Urszuli Przedpełskiej, komisji konkursowej za to, że tak wytrwale i tak dobrze konkurs jest przygotowywany od wielu lat, ale - jak podkreślił - nie byłoby konkursu, gdyby nie zapał i chęć udziału młodzieży toruńskich szkół. - Dziękuję także nauczycielkom i nauczycielom, profesorom za przygotowanie Was do udziału w tym konkursie. Jest to ważne wydarzenie w skali miasta, ponieważ zawsze jest okazją, żeby nieco spojrzeć w historię, czyli dzieje naszego miasta. Miasta, które ma blisko osiem wieków - powiedział prezydent Zaleski.
Włodarz miasta przypomniał o obchodach 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika, wielkiego uczonego, o którym mówimy symbolicznie, że „ruszył ziemię, wstrzymał słońce”, a czasami jeszcze dodajemy „toruńskie wydało go plemię”, ponieważ mówił o sobie z dumą Nicolaus Copernicus Thoruniensis. W XX- leciu międzywojennym też o Nim pamiętano, bo przecież obchodzono wtedy 450. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika w 1923 r. - A jaki był Toruń w tamtym czasie? Dowiedzieliście się z pewnością w trakcie przygotowań do konkursu, ale warto zwrócić uwagę na to co dla nas dzisiaj z perspektywy 103 lat od chwili odzyskania przez Toruń niepodległości, jest znakiem szczególnym, a więc fakt, że Toruń był stolicą województwa pomorskiego, wówczas jednego z większych województw Rzeczypospolitej, bardzo dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem miejskim - zaznaczył prezydent. - Wówczas w Toruniu został zmontowany most Marszałka Józefa Piłsudskiego, najstarszy most drogowy naszego miasta.
Prezydent zaznaczył, że to także był czas, kiedy powstawało wiele bardzo ciekawych budynków, jak chociażby obecny Urząd Marszałkowski, czy Miejska Przychodnia Specjalistyczna. Ponadto Toruń był w tamtym czasie wielkim ośrodkiem wojskowym. Wówczas w Toruniu jako jednym z niewielu ośrodków w Polsce, stacjonowały wojska balonowe. Toruń był również siedzibą Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w latach od 1922 do 1938 r. - 150 km od morza, ale wówczas dostęp Polski do morza był niewielki i dlatego znaleziono takie miejsce jak Toruń. Kolejnym symbolem rozwoju wojskowości w naszym mieście była Oficerska Szkoła Artylerii.
Miasto było także znakomitym ośrodkiem kultury i mediów. - To w Toruniu było radio, to w Toruniu była rozgłośnia polskiego radia, jedna z pierwszych, które powstawały w tamtym czasie. W Toruniu funkcjonowało także Towarzystwo Muzyczne, Konfraternia Artystów, Książnica Kopernikańska, czy wreszcie Towarzystwo Naukowe w Toruniu. W Gdyni pływa żaglowiec Dar Pomorza, który był prezentem torunianek i torunian dla szkolnictwa morskiego. Warto pamiętać o takich fragmentach życia XX-lecia międzywojennego mojego ukochanego miasta i wiem, że wielu spośród Was podobnie o Toruniu myśli - dodał prezydent Michał Zaleski. Na koniec jeszcze raz dziękując uczestniczkom i uczestnikom konkursu zachęcił do udziału w kolejnych edycjach.
Zdj. Wojtek Szabelski