25 lat razem! | www.torun.pl

Toruń świętuje 25. rocznicę wpisania Zespołu Staromiejskiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO! 

4 grudnia 1997 roku w Neapolu zapadła decyzja komitetu UNESCO o wpisaniu toruńskiej starówki na Listę Światowego Dziedzictwa. Starania o wpis czyniono od 1989 roku. Toruńskie zabytki wyróżniono jako „obiekty, które wpłynęły na dalszy rozwój architektury” oraz „wybitne dzieło ilustrujące okres historyczny”. Średniowieczny zespół miejski (czyli Stare Miasto, Nowe Miasto i Zamek Krzyżacki) to wyjątkowe w skali świata bogactwo dzieł sztuki, pamiątek historycznych i reprezentacja niemal wszystkich stylów architektonicznych do czasów współczesnych.

Oficjalne przekazanie dokumentu potwierdzającego nasze miejsce na liście odbyło się 5 czerwca 1998 roku w Toruniu. Na pamiątke tego wydarzenia na Ratuszu Staromiejskim została odsłonięta tablica dokumentująca obecność Zespołu Staromiejskiego Torunia na Liście Światowego Dziedzictwa. 

25. rocznicę Toruń świętował oczywiście na starówce. W Ratuszu Staromiejskim odbyła się uroczysta Konferencja pod patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków ministra Jarosława Sellina poświęcona problematyce ochrony zabytków. Wydarzeniu towarzyszy wystawa „Toruń. 25 lat na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO”. Podczas uroczystości przyznano odznaki "Za opiekę nad zabytkami" oraz "Zasłużony dla Kultury Polskiej" oraz inne wyróżnienia.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotr Gliński nadał odznaki „Za opiekę nad zabytkami”. To zaszczytne wyróżnienie przyznawane jest osobom zasłużonym w społecznej opiece nad dobrami kultury lub w działalności konserwatorskiej i ma charakter dwustopniowy: złota i srebrna.

• złota: ks. Mikołaj Hajduczenia, ks. Wojciech Kiedrowicz, ks. Wojciech Niedźwiecki, Michał Kłosiński, Anna Wiencek-Kałucka,
• srebrna: Alicja Jaworska, Michał Walukiewicz.    

Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, nadawaną osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury, otrzymali: Zbigniew Fiderewicz, Aleksandra Mierzejewska, ks. Marek Rumiński.

4 grudnia 2022 r. wręczone zostały także kolejne wyróżnienia.    

Wyróżnienie Statuetką Herbu Torunia:

• Prof. dr hab. Piotr Gliński, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Parafia rzymskokatolicka pw. św. Jakuba Apostoła w Toruni
• Parafia rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego w Toruniu
• Parafia ewangelicko-augsburska pw. św. Szczepana w Toruniu
• Muzeum Okręgowe w Toruniu

Wyróżnienie Statuetką Flisaka:

• dr Jarosław Sellin, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków – odbierze w innym terminie
• dr hab. Elżbieta Pilecka, prof. UMK, historyk sztuki
• Wojciech Kwiatkowski, dyrektor Departamentu Finansowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Pracownia Terenowa Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Toruniu
• Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruniu

Dyplomy pamiątkowe:

• Monika Smoleń-Bromska, dyrektor Departamentu Funduszy i Spraw Europejskich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Przemysław Niedźwiecki, zastępca dyrektora Departamentu Funduszy i Spraw Europejskich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Monika Krzyżanowska-Piróg, naczelnik Wydziału Projektów Inwestycyjnych w Departamencie Funduszy i Spraw Europejskich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Renata Lutostańska, naczelnik Wydziału Kontroli Zamówień Publicznych w Departamencie Finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Justyna Oficjalska, naczelnik Wydziału Wdrażania XI i VIII Priorytetu POIiŚ w Departamencie Finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Małgorzata Śleszyńska, główny specjalista w Wydziale Wdrażania XI i VIII Priorytetu POIiŚ w Departamencie Finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

- Polska może się pochwalić 17 wpisami na Liście UNESCO. Wśród nich znajduje się Średniowieczny Zespół Miejski Torunia. Autentyczność koncepcji urbanistycznej łączącej Toruń z hanzeatycką Europą to wartości, które wymagają najwyższej troski i ochrony – napisał w liście do Torunian minister Jarosław Sellin. List został odcztany w czasie konferencji w Ratuszu Staromiejskim przez wicewojewodę kujawsko-pomorskiego Józefa Ramlaua.

- Toruń na wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zasługiwał. Zespół Staromiejski naszego miasta i jego wielkowiekowe zabytki zachowały się w oryginalnym kształcie. Historia obeszła się z nami życzliwie i właśnie dlatego możemy chlubić się przede wszystkim autentyzmem, a nie rekonstrukcjami - powiedział zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz.

Z okazji 25-lecia wpisu na Listę UNESCO na Rynku Staromiejskim została przygotowana specjalna konstrukcja przypominająca otwartą starą księgę, w której oprócz grafik i tekstów umieszczony został telewizor z prezentacją i zdjęciami toruńskiej starówki, Kopernika, pierników, dziedzictwa UNESCO itp. Lektorem komentarza jest związana z Toruniem aktorka - Joanna Koroniewska. Ekspozycja potrwa do 11 grudnia 2022 r.

Przygotowane zostało również okolicznościowe video, na którym możemy zobaczyć, jak od 1997 roku zmieniło się zabytkowe centrum Torunia.

Toruńska starówka 25 lat temu i dziś

Świętowanie rocznicy na liście UNESCO nie kończy się 4 grudnia. Z wybranych atrakcji przygotowanych z okazji jubileuszu będzie można korzystać nawet do 15 stycznia.

PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH:

Od 3 grudnia, godz. 16:00 Widowisko Kajko i Kokosz na Zamku Krzyżackim

Po dużym sukcesie „Rozświetlonego Zamku” Toruńska Agenda Kulturalna przygotowała wydarzenie, które ożywi Zamek Krzyżacki w okresie rocznicy wpisania Zespołu Staromiejskiego Torunia na listę UNESCO. Tym razem w rozświetlonych ruinach warowni napotkamy Kajkę i Kokosza, niesfornych bohaterów kultowego komiksu Janusza Christy. Można będzie zjechać tyrolką nad zamkowymi murami, odwiedzić stanowisko kowala-dentysty czy „czarującą” chatę Jagi. A na największych śmiałków czekać będzie maczuga Łamignata – tylko odpowiednie zaklęcie pozwoli ją podnieść i nie będzie to Lelulm Polelum! W oprawie widowiska wystawa prezentująca najcenniejsze zbiory udostępnione przez spadkobierców Christy, projekcje multimedialne (także w wydaniu 360°) oraz interaktywne instalacji nawiązujące do bohaterów komiksu. Wydarzenie potrwa do 15 stycznia 2023 r. 

Od 4 grudnia - Prezentacja Księgi Jubileuszowej Torunia na Rynku Staromiejskim

Z okazji 25-lecia wpisu na Listę UNESCO została przygotowana specjalna konstrukcja przypominająca otwartą starą księgę, w której oprócz grafik i tekstów umieszczony został telewizor z prezentacją i zdjęciami toruńskiej starówki, Kopernika, pierników, dziedzictwa UNESCO itp. Lektorem komentarza jest związana z Toruniem aktorka - Joanna Koroniewska. Prezentacja Księgi będzie połączona z występem orkiestry. Ekspozycja potrwa do 11 grudnia 2022 r.

6.12, godz. 13:00
Nieznane wnętrza toruńskich kamienic
Uczestnicy zajrzą m.in. do kamienicy przy ul. Żeglarska 5. Po trasie będzie oprowadzać dr hab. Monika Raczkowska. Czas zwiedzania ok. 60 min. Wymagane wcześniejsze zapisy: TorunUnesco@gmail.com

Zdjęcia z Konferencji i Rynku staromiejskiego Sławomir Kowalski

Zdjęcia z Zamku Krzyżackiego Wojtek Szabelski