Adaptacja budynku Koszar Bramy Chełmińskiej na cele muzealne Muzeum Twierdzy Toruń została nagrodzona w konkursie Top Inwestycje Komunalne, organizowanym przez Portal Samorządowy. Podczas gali, która odbyła się 21 września 2021 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, wręczono nagrody laureatom z całej Polski.
Uroczystość obejmowała wręczenie nagród w konkursie Top Inwestycje Komunalne 2021 oraz Top Inwestycje Komunalne dekady. Konkurs odbył się już po raz dziesiąty. Gala była wydarzeniem towarzyszącym XIII Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Do konkursu nominowano dwadzieścia inwestycji, a spośród nich nagrodzono dziesięć najbardziej prorozwojowych.
Laureaci konkursu Top Inwestycje Komunalne 2021:
Nagrodę dla Torunia odebrali zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz oraz dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu Aleksandra Mierzejewska.
- Toruń słynie przede wszystkim z średniowiecznej starówki. Mniej znany jest fakt, że możemy się także poszczycić unikatowym na skalę europejską XIX-wiecznym systemem fortyfikacji. Ogromnie się cieszę, że ten aspekt historii miasta został podkreślony. Sądząc po tym, jak chętnie odwiedzany jest nowy oddział Muzeum Okręgowego, jest to inwestycja ważna i potrzebna. Tym większą mam satysfakcję z tej prestiżowej nagrody – mówi zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz.
Muzeum Twierdzy Toruń mieści się przy ul. Wały Generała Sikorskiego 23/25, w zlokalizowanych przy Dworcu PKS budynku dawnych Koszar Bramy Chełmińskiej, będących elementem XIX-wiecznego fortecznego systemu obronnego, powstałego dla wzmocnienia wschodniej granicy Prus. Dziś toruńskie fortyfikacje to jeden z najlepiej zachowanych w Europie zespołów budowli obronnych, stanowiący niezwykle cenny zabytek architektury militarnej.
Prace nad projektem rozpoczęto w październiku 2016 (dokumentacja techniczna, audyty). Umowę o dofinansowanie podpisano 28.12.2017. Roboty budowlane rozpoczęły się w maju 2018 i zakończyły w grudniu 2019 (ostateczny odbiór prac - styczeń 2020). Od marca do października 2020 wykonywana była wystawa. Zakres inwestycji obejmował przeprowadzenie remontu konserwatorskiego budynku Koszar Bramy Chełmińskiej z otoczeniem, zakup trwałego wyposażenia i przygotowanie ekspozycji na potrzeby Muzeum Twierdzy Toruń, a także zabezpieczenie obiektu przed zniszczeniem. Wykonano m.in. roboty ziemne, roboty izolacyjne, remont kominów ponad dachem, udrożnienie kanałów drenarskich nad stropem, wymieniono i poddano renowacji stolarkę okienną i drzwiową, poddano renowacji elewację ceglaną, odtworzono klatkę schodową. Konieczne było też wykonanie instalacji sanitarnych i elektrycznych. Zadbano też o elementy zewnętrzne, m.in.: nasadzono drzewa i krzewy, stworzono trawniki i uformowano nasypy. Wymieniono także nawierzchnie placów i parkingu, chodników i alejek spacerowych. Wykonawcą prac była Firma Budowlana Fijałkowski i Spółka, zaś dokumentację przygotowała firma Archeicon Architecture&Construction – Ewa Kuklińska Kiwak
W salach dawnych koszar przygotowano wystawę, która za pomocą plansz, makiet, dioram i urządzeń multimedialnych przybliża zwiedzającym wielowiekową historię fortyfikacji Torunia oraz wszelkie aspekty z nią związane. Wystawę uzupełniają cenne eksponaty m.in. przewoźna wieża pancerna czy też broń będąca na wyposażeniu żołnierzy broniących miasta. W salach ekspozycyjnych można zapoznać się z poszczególnymi etapami powstawania i funkcjonowania Twierdzy Toruń, od średniowiecza, poprzez czasy nowożytne, wiek XIX aż do końca II wojny światowej.
Prace przeprowadzone zostały w ramach projektu „Muzeum Twierdzy Toruń – adaptacja Koszar Bramy Chełmińskiej na cele muzealne”. Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Oś priorytetowa VIII „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Działanie 8.1 „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Koszt całkowity projektu: 22 935 376 zł, kwota dofinansowania: 14 382 298,52 zł. Źródło finansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
Fot. Łukasz Szarszewski