Odpowiedź prezydenta Michała Zaleskiego na prośbę posłanki Anny Sobeckiej o wydanie decyzji o zakazie zgromadzenia zaplanowanego na dzień 3 maja 2019 r.
W odpowiedzi na prośbę Pani Poseł o wydanie decyzji o zakazie zgromadzenia zaplanowanego na dzień 3 maja 2019 r. przy ul. Żwirki i Wigury w Toruniu, informuję, że na dzień dzisiejszy brak jest przesłanek prawnych umożliwiających zakazanie organizatorowi jego przeprowadzenia.
Realizacja zgromadzenia się w celu wyrażania poglądów i opinii podlega rygorom ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. z 2019r., poz. 631), zwanej w dalszej części „ustawą”. W przypadku kiedy zawiadomienie o zamiarze zorganizowania zgromadzenia spełnia wymogi formalne ustalone przepisami przywołanej ustawy, jedynym powodem dla wydania zakazu organizacji zgromadzenia może być wystąpienie przesłanek z art. 14 ustawy. Przepis ten przewiduje prawo do ustalenia zakazu w ściśle określonych przypadkach:
- gdy jego cel narusza wolność pokojowego zgromadzania się, jego odbycie narusza art. 4 ustawy lub zasady organizowania zgromadzeń albo cel zgromadzenia lub jego odbycie naruszają przepisy karne;
- jego odbycie może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, w tym gdy zagrożenia tego nie dało się usunąć w przypadkach, o których mowa w art. 12 lub art. 13 ustawy;
- zgromadzenie ma się odbyć w miejscu i czasie, w których odbywają się zgromadzenia organizowane cyklicznie, o których mowa w art. 26a ustawy.
Skorzystanie z prawa do zakazu organizacji zgromadzenia w dniu 3 maja 2019 r. nie może być uzasadnione wyłącznie obawą i potencjalną możliwością naruszenia chronionych dóbr, zagrożenie musi być realne. Podzielam opinię, że wolność zgromadzeń gwarantowana Konstytucją RP nie jest absolutna, jednak jej ograniczenie ustawodawca nakazuje traktować jako wyjątek. Decyzja o zakazie pokojowego zgromadzenia nie może opierać się na przypuszczeniach, co do możliwości powtórzenia się karygodnych zachowań z 2018 roku. Również tak długo jak poglądy manifestowane przez uczestników zgromadzenia nie są sprzeczne z obowiązującym prawem, za zakazem nie może przemawiać także ich kontrowersja w odbiorze społecznym, emocje ani obawa możliwości powstania zagrożeń. Powyższe potwierdzają poglądy orzecznictwa krajowego wyrażone w ostatnim czasie w rozstrzygnięciach sądowych (np. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 12 października 2018r., sygn. akt I Acz 1145/18, LEX nr 2559817, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 23 lutego 2017r., sygn. akt I Acz 232/17, LEX nr 2240072). Analogiczne poglądy utrzymuje także Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Dokumentacja przekazana przez organizatora zgromadzenia Panią Agatę Chyżewską-Pawlikowską w dniu 3 kwietnia 2019 r. (po uzupełnieniu braku w dniu 4 kwietnia 2019 r.) nie zawiera braków formalnych, a organ nie dysponuje żadnymi dowodami wskazującymi na realność wystąpienia zagrożeń życia lub zdrowia ludzi, mienia w znacznych rozmiarach czy utraty chronionego prawnie pokojowego charakteru zgromadzenia. W tych okolicznościach brak jest podstaw prawnych dla wydania decyzji o zakazie zgromadzenia zaplanowanego na dzień 3 maja 2019 r.
Prezydent Miasta Torunia
Michał Zaleski