O przekształceniu Miejskiego Zakładu Komunikacji w Toruniu w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zdecydowali radni. Uchwała została przyjęta podczas 15. sesji rady Miasta Torunia, 8 września 2011 roku.
Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu jest zakładem budżetowym Gminy Miasta Toruń, utworzonym na mocy uchwały Nr 53/90 Rady Miejskiej Torunia z
13 października 1990 r. w sprawie przekształcenia Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Toruniu. MZK wykonuje zadanie własne gminy w zakresie lokalnego publicznego transportu zbiorowego świadcząc usługi w zakresie zbiorowych przewozów pasażerskich na terenie Torunia (autobusowych i tramwajowych).
Zmieniające się warunki na rynku usług komunikacyjnych, a także przepisy ustawy
o publicznym transporcie zbiorowym oraz Rozporządzenia Wspólnoty Europejskiej dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego, wymuszają nowe rozwiązania w zakresie świadczenia usług oraz określają zasady organizacji i funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego. Organizowanie publicznego transportu zbiorowego przypisano jednostkom samorządu terytorialnego, a zakres ten obejmuje:
-
planowanie rozwiązań transportowych
-
organizowanie publicznego transportu zbiorowego
-
zarządzenie publicznym transportem zbiorowym
Operatorem publicznego transportu zbiorowego może być samorządowy zakład budżetowy lub przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z takim organem umowę o świadczenie takich usług. Wybór operatora odbywa się w oparciu o ustawę prawo zamówień publicznych, ustawę o koncesji na roboty budowlane i usługi lub w oparciu o bezpośrednio zawartą umowę np. z podmiotem wewnętrznym (tj. spółką ze 100% udziałem samorządu). Za wykonaną usługę operator otrzymuje wynagrodzenie w formie rekompensaty. Zaproponowana zmiana w funkcjonowaniu publicznego transportu zbiorowego objęła w 2011 r. wyodrębnienie ze struktur zakładu budżetowego MZK w Toruniu organizatora i przejęcie przypisanych mu obowiązków przez Wydział Gospodarki Komunalnej UMT. Kolejnym etapem jest przekształcenie zakładu w spółkę.
Przepisy dotyczące przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością uregulowane zostały w dwóch ustawach – ustawie o gospodarce komunalnej oraz w ustawie o finansach publicznych. Przekształcenie polega na likwidacji zakładu budżetowego w celu utworzenia spółki. Nowo powstały podmiot, w tym przypadku spółka staje się następcą praw i obowiązków, w tym również podatkowych – następuje uniwersalna sukcesja podatkowa. Spółka przejmuje należności i zobowiązania zakładu budżetowego likwidowanego w celu przekształcenia. Pracownicy zakładu budżetowego stają się pracownikami spółki. Składniki mienia zakładu budżetowego przekształconego w spółkę będą stanowić majątek spółki, a prawo zarządu gruntem przekształconego zakładu budżetowego stanie się prawem użytkowania wieczystego spółki. Oznacza to przejęcie przez powstałą w wyniku przekształcenia jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością majątku zakładu budżetowego MZK, jego pracowników, obowiązków i praw.
Po podjęciu niniejszej uchwały, a przed powstaniem spółki dokonana zostanie restrukturyzacja majątkowa, która dotyczyć będzie przejęcia przez gminę majątku MZK obejmującego torowiska, sieci trakcyjne i wiaty przystankowe w związku z tym, że urządzenia te znajdują się w pasie drogi. Takie rozwiązanie stwarza np. możliwość zarządzania majątkiem znajdującym się w pasie drogi przez jeden podmiot. Spółka będzie właścicielem środków transportu oraz użytkownikiem wieczystym dwóch zajezdni zlokalizowanych przy ul. Legionów i ul. Sienkiewicza.
Spółka będzie świadczyła usługi w oparciu o umowę zawartą z Gminą Miasta Toruń (organizatorem transportu), która określi zakres usług i cenę za usługę, tj. cenę wozokilometra. Przychody z biletów będą stanowiły dochody budżetu miasta. Proponuje się, aby spółka była w pierwszym okresie działalności traktowana jako podmiot wewnętrzny zgodnie z przepisami Rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego, któremu bezprzetargowo zlecone zostaną usługi. Po tym okresie planowane jest podjęcie decyzji co do ewentualnego organizowania przetargów na świadczenie usług przewozowych.
Wydatki związane z utrzymaniem komunikacji będą w pierwszym roku funkcjonowania spółki większe niż w przypadku zakładu budżetowego. Z wyliczeń na bazie kosztów 2011 roku wynika, że wyniosą one około 1,9 mln złotych więcej, a będą się na nie składać środki finansowe na:
-
pokrycie podatku od osób prawnych z tytułu braku możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów amortyzacji (w pierwszym roku kwota z tego tytułu wyniesie 770 tys. zł, w kolejnych 15 latach malejąco łącznie 3.160 tys. zł)
-
koszty uzyskania licencji i zezwoleń oraz utworzenia Spółki (kwota 140 tys. zł w pierwszym roku)
-
koszty użytkowania wieczystego, funkcjonowania rady nadzorczej, badania sprawozdań finansowych (corocznie kwota 400 tys. zł)
-
marża zysku w wysokości 1% przychodów spółki przez 5 lat, tj. około 550 tys. zł rocznie (środki te będą stanowiły pokrycie niedoboru środków finansowych w związku z powstaniem ujemnego stanu środków obrotowych w zakładzie budżetowym)
Jednocześnie przekształcenie w spółkę stworzy możliwość prowadzenia dodatkowych działalności przez utworzone przedsiębiorstwo, a przede wszystkim umożliwi samodzielne finansowanie nowych inwestycji. Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania komunikacji i przygotowanie nowej spółki do zasad wolnorynkowych wymaga przeprowadzenia opisanego wyżej procesu restrukturyzacji.
Nowo utworzony organizator w pierwszym okresie funkcjonowania musi przejąć zadania wynikające z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym od MZK i przygotować odpowiednią strategię dotyczącą funkcjonowania komunikacji. Zakres świadczonych usług będzie regulowała umowa z operatorem. Powyższe uzasadnia traktowanie MZK Sp. z o.o. jako podmiotu wewnętrznego w pierwszym okresie działalności.
Przybliżona wartość kapitału własnego powstałej w wyniku przekształcenia spółki wyniesie około 28 mln zł z uwzględnieniem aktualizacji wartości prawa użytkowania wieczystego w miejsce obecnie istniejącego trwałego zarządu.
Dniem przekształcenia zakładu jest dzień wpisu spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z dniem przekształcenia zakładu nastąpi jego likwidacja.