Probaltica 2015 | www.torun.pl

Artystów występujących na tym festiwalu łączy położenie ich krajów nad tym samym morzem. Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica od 22 lat pokazuje również, że wspólne koncertowanie zbliża i pomaga znosić podziały.

Tegoroczny festiwal rozpocznie się jak zawsze 1 maja, a zakończy później niż zazwyczaj, bo aż 1 czerwca. Przez ten czas melomani wysłuchają piętnastu koncertów. Jak zawsze możemy się spodziewać bardzo różnorodnych propozycji muzycznych. Będą więc spotkania kameralne i z udziałem dużych orkiestr. Usłyszymy muzykę z różnych epok. Festiwal jest też niepowtarzalną okazją do zetknięcia z kompozycjami ciekawych, a często nieznanych szerzej twórców z państw goszczących w Toruniu.

Nadbałtyckie pochodzenie artystów występujących na festiwalu stanowi regułę, jednak w tym roku będą od niej drobne odstępstwa. Dotyczy to pierwszych festiwalowych koncertów, w których wezmą udział nasi sąsiedzi z Ukrainy. To ze strony organizatorów wyraz solidarności z będącymi w trudnej sytuacji sąsiadami. Na inaugurację w Dworze Artusa wystąpi więc Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Lwowskiej pod dyrekcją Volodymyra Syvokhipa. Tradycje tego zespołu sięgają XIX w., a jego powołanie wiąże się z osobą Franza Ksawerego Mozarta, najmłodszego z synów Wolfganga Amadeusza. Solistą koncertu będzie młody wirtuoz skrzypiec Aleksander Bożyk, zwany Paganinim z Ukrainy,  laureat konkursu „Ukraina ma talent”. Artysta równie dobrze czuje się w repertuarze klasycznym, co grając w semi-rockowym zespole Bożyk Band. W wykonaniu tych znakomitych muzyków usłyszymy Koncert skrzypcowy nr 7 M. Skoryka, a także utwory S. Prokofieva, B. Latoszynskiego i Z. Noskowskiego. Komu mało będzie muzyki w wykonaniu Aleksandra Bożyka, będzie mógł posłuchać artysty następnego dnia na Rynku Staromiejskim. Tym razem wystąpi on z zespołem smyczkowym, a zabrzmią utwory A. Vivaldiego, J. Brahmsa, K. Gardella, M. Skoryka, R. Lovlanda, V. Montiego, H. Zimmera oraz własne skrzypka. Ten koncert poprzedzony zostanie inscenizacjami związanymi z obyczajami flisackimi, gdyż grający na skrzypcach flisak, który muzyką wyprowadził z Torunia zagrażające miastu żaby, jest symbolem festiwalu.

To nie koniec plenerowych koncertów na Problatice. Malowniczo zapowiada się koncert 3 maja. Z balkonu Dworu Artusa rozbrzmiewać będą arie z najsłynniejszej opery fantastycznej Josepha Hydna „Świat na Księżycu”. Wykonawcami będą Agnieszka Olszewska (sopran) i Wojciech Dyngosz (baryton), oboje absolwenci Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Cała opera w wersji koncertowej zabrzmi tego samego dnia wieczorem we wnętrzu Dworu Artusa w wykonaniu śpiewaków oraz Księżycowej Orkiestry pod dyrekcją Łukasza Wódeckiego. Artysta znany jest w Toruniu przede wszystkim jako dyrygent niezwykłego koncertu Steve Nash & Turntable Orchestra na dziewięciu dj-ów i orkiestrę symfoniczną.

Kilkakrotnie będzie można podczas festiwalu usłyszeć gospodarzy – toruński zespół Multicamerata. Po raz pierwszy muzycy wystąpią 5 maja w Od Nowie towarzysząc niemieckiemu duetowi fortepianowemu Inez i Ana Walachowski. W programie same przeboje: „Karnawał zwierząt” C. Saint-Saensa oraz „Błękitna rapsodia” i trzy preludia George’a Gershwina. Następnego dnia w Ratuszu Staromiejskim z torunianami wystąpi jeden ze stałych gości festiwalu  - szwedzki Gotlands Blasarkvintett. Na program złożą się utwory zmarłego w tym roku profesora Akademii Muzycznej w Poznaniu Andrzeja Koszewskiego oraz XIX- i XX-wiecznych twórców, m.in. ze Szwecji i Francji. Będzie to także okazja do wysłuchania prawykonania utworu „Amber” szwedzkiej kompozytorki Cecilii Franke. Multicamerata towarzyszyć będzie również 12 maja fińskiemu organiście Danowi Lӧnnqvistowi. W koncercie, który odbędzie się w kościele św. Jakuba usłyszymy utwory J. Sibeliusa, T. Albinoniego, J. Haydna, T. Kuusisto, G. Böhma, W.A. Mozarta i G.F. Handela.

Zanim jednak spotkamy się w kościele św. Jakuba, utwory młodych kompozytorów 7 maja w Ratuszu Staromiejskim wykona Capella Gedanensis. Dwa dni później w tym samym miejscu odbędzie się koncert z okazji 250. rocznicy urodzin M.K. Ogińskiego. Utwory kompozytora wykona na klawesynie Elżbieta Stefańska-Łukowicz, profesor Akademii Muzycznej w Krakowie, córka Haliny Czerny-Stefańskiej. Jej miejsce na scenie zajmie następnego dnia duńska młodzieżowa orkiestra smyczkowa Zapolski Strygerne pod dyrekcją Aleksandra Zapolskiego. 13 maja w ratuszu usłyszymy łotewski duet VioVal, czyli Valerego Ivanowa (skrzypce) i Larisę Strelita-Strele (wiolonczela). Artyści nie będą musieli wcale pokonywać długiej drogi, gdyż ci absolwenci Akademii Muzycznej w Rydze od kilku lat mieszkają w sąsiedniej Bydgoszczy. W ich wykonaniu usłyszymy utwory G.B. Cirriego, N. Paganiniego,

F. Shubert, V. Ivanovsa, A. Engelmanisa, J. Brahmsa i G.F. Handla. Muzykę klasyków wiedeńskich, W.A. Mozarta i L. van Beethovena, usłyszymy 15 maja w Dworze Artusa w wykonaniu Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej oraz koreańskiej skrzypaczki Eunsol Youn. Następnego dnia w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych odbędzie się rodzinny koncert litewskich wirtuozów fortepianu, ojca i syna, Petrasa i Lukasa Geniusasów. Na ich występ złożą się kompozycje J.S. Bacha, L. van Beethovena, P. Czajkowskiego, S. Rachmaninowa i F. Liszta. Lukasa Geniusasa usłyszymy raz jeszcze na zakończenie festiwalu. 1 czerwca wystąpi on w Dworze Artusa z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina. Zanim jednak to nastąpi, usłyszymy jeszcze jeden koncert w wykonaniu litewskich artystów. 21 maja w Ratuszu Staromiejskim muzykę popularną z dużą domieszką humoru zaprezentuje zespół Subtilu. Był to początkowo duet akordeonowy uczniów Lithuanian Music and Theater Academy. Z czasem do składu dołączyły inne instrumenty i obecnie muzycy występują w kwartecie.