Powstaje nowe muzeum | www.torun.pl

Wkrótce w Toruniu zostanie otwarte Muzeum Diecezjalne, w którym będą prezentowane cenne zabytki sztuki sakralnej.

Placówka powstanie w samym sercu miasta, w kamienicy mieszczańskiej przy ul. Żeglarskiej 7, w sąsiedztwie katedry śś. Janów. Właśnie zakończyły się prace restauratorsko-konserwatorskie budynku i jego adaptacja na potrzeby muzeum. 25 marca 2014 r. w 22. rocznicę utworzenia diecezji toruńskiej, odnowiona kamienica została uroczyście poświęcona przez ks. biskupa Andrzeja Suskiego i pierwszy raz zaprezentowana szerszej publiczności. O przeprowadzonych pracach opowiedzieli gospodarz obiektu - ks. Jacek Kwiatkowski i Jolanta Korcz, która wraz z Bogumiłą Roubą i Joanną Arszyńską opracowała program i kosztorys prac przy zachowanych elementach zabytkowego wystroju kamienicy. W oprawie uroczystości wystąpił chór katedralny i oraz muzycy z Fundacji Domów Konesera z Trzcina.

Gośćmi spotkania byli przedstawiciele toruńskiego samorządu. Prezydent Torunia Michał Zaleski, przekazując w upomniku placówce witraż z herbem Torunia, przypomniał okoliczności, w jakich powstał pomysł powołania Muzeum Diecezjalnego - swoją rozmowę z biskupem Suskim sprzed 11 lat o potrzebie stworzenia miejsca, w którym byłby eksponowane skarby toruńskiej sztuki sakralnej. Do realizacji zamierzenia doszło w 2006 r., po podjęciu decyzji o takim właśnie przeznaczeniu zabytkowej kamienicy przy ul. Żeglarskiej 7. - Dzisiaj dziękuję ks. biskupowi za tę decyzję, dzięki której powstało miejsce tak ważne i potrzebne w łańcuchu toruńskich muzeów, bo pokazujące dziedzictwo historyczne diecezji - mówił prezydent Michał Zaleski.

Choć samo Muzeum Diecezjalne zostanie otwarte dopiero za kilka miesięcy, już trafiły do niego pierwsze eksponaty - 25 obrazów o tematyce sakralnej, podarowanych przez znaną toruńską malarke Krystynę Szalewską (m.in. jej słynne Madonny). Oprócz tego na ścianach są eksponowane plansze z dokumentacją fotograficzną przeprowadzonych prac restauratorsko-konserwatorskich. Wkrótce kamienica zapełni się cennymi eksponatami - że ich nie zabraknie, nie ma obaw ks. biskup Andrzej Suski. - Cała diecezja toruńska to wielkie muzeum sztuki sakralnej - mówił podczas uroczystości. - Kiedy przybyłem tutaj z Mazowsza, które jest ubogie w zachowane oryginalne zabytki, byłem zdumiony ilością wspaniałych dzieł sztuki, jakie napotykałem w każdym niemal kościele, w każdej parafii diecezji toruńskiej - wspominał. 

***

Kamienica przy ul. Żeglarskiej 7 powstała przypuszczalnie w I poł. XVI w. Właścicielem i inwestorem był zapewne zamożny torunianin, jego nazwisko nie jest znane. Kamienica w swej najpełniejszej, gotyckiej formie była podpiwniczonym, dwupiętrowym budynkiem, który został XVII wieku częściowo przebudowany w sposób charakterystyczny dla stylu barokowego. Dokumenty zawierające informacje o sposobie użytkowania kamienicy zachowały się dopiero od lat 20. XX w. Parter użytkowany był na cele przemysłowo-handlowe, zaś wyższe kondygnacje pełniły funkcje mieszkalne. W latach 20. XX w. parter kamienicy zajmowała m.in. restauracja, Fabryka Cukierków S.Skonieckiego, Hurtownia Towarów Kolonialnych, Składnica Skór, a nawet wytwórnia pomocy szkolnych. W latach 50. XX w. parter zajmował zakład szklarski, a w latach 60. Biblioteka Wojskowa. Od lat 70. znajdowała się w kamienicy na parterze filia Książnicy Miejskiej, czasowo też pomieszczenia na I piętrze zostały zaadaptowane na potrzeby Orkiestry Kameralnej. Pozostałe pełniły funkcje mieszkalne. Od lat 90. XX w. do roku 2006 kamienica, mimo podejmowanych prób znalezienia dla niej odpowiedniej funkcji, pozostawała bez użytkownika, co sprzyjało jej postępującej degradacji . Wreszcie w 2004 r. została sprzedana Fundacji Nasza Przyszłość, która w roku następnym wystąpiła o pozwolenia na adaptację budynku na Dom Polonijny. W roku 2006 podjęto jednak decyzję o przeznaczeniu jej na siedzibę Muzeum Diecezjalnego.

Gmina Miasta Torunia wspierała Muzeum Diecezjalne w finansowaniu kompleksowego remontu w kamienicy. Kuria Diecezjalna Toruńska została partnerem unijnego projektu pn. „Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO” w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wartość całego projektu kurii wyniosła 3.940.416,18 zł, z czego połowa jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wkład własny był częściowo sfinansowany w ramach dotacji z Gminy Miasta Toruń w wysokości ponad 923 tys. zł. W celu płynnej realizacji poszczególnych zadań w ramach projektu, w latach 2010-2012 kuria otrzymała od miasta dotację w wysokości 1.762.937,22 zł na poczet refundacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Oprócz wkładu miasta w projekt unijny, w latach 2006-2013 Rada Miasta Torunia przyznała dotację w wysokości 1.224.000,00 zł na prace konserwatorskie i budowlane w kamienicy przy ul. Żeglarskiej 7.