Pamięci komendantów Armii Krajowej

27 września 2016 r. uczciliśmy w Toruniu Dzień Polskiego Państwa Podziemnego.

Uroczystości z tej okazji odbędyły się w kościele garnizonowym i pod obeliskiem "Komendantom Okręgu Pomorskiego ZWZ–AK" na pl. św. Katarzyny. Wzięli w nich udział m.in. parlamentarzyści, przedstawiciele toruńskiego samorządu, wojska, organizacji kombatanckich, Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej i Gimnazjum nr 2.

- W tym dniu i w tym miejscu zawsze z przejęciem przeżywamy polską wolność. Ona wpisana jest w nazwiska komendantów Okręgu Pomorskiego Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej wyryte na tym toruńskim obelisku: Józefa Chylińskiego, Rudolfa Ostrihanskiego, Jana Pałubickiego, Józefa Ratajczaka i Franiszka Trojanowskiego. Walczyli o Polskę i Toruń. Byli również podporą Polskiego Państwa Podziemnego - mówił prezydent Torunia Michał Zaleski. - Dlatego z czcią przywołujemy wysiłek ich żołnierskiego życia, a także patriotyzm tych wszystkich, którzy w Toruniu i całej zniewolonej Ojczyźnie podjęli w wojennych czasach walkę o jej niezawisłość.

Ustanowiony przez Sejm RP w 1998 r. Dzień Polskiego Państwa Podziemnego upamiętnia powołanie 27 września 1939 r. w okupowanej Warszawie organizacji konspiracyjnej - Służby Zwycięstwu Polski. To historyczne wydarzenie zapoczątkowało budowę Podziemnego Państwa Polskiego, fenomenu w dziejach nie tylko - II Wojny Światowej. Obok pionu wojskowego - Armii Krajowej - i współpracujących z nią innych formacji Polski Walczącej, istotną rolę odegrał podziemny parlament - Rada Jedności Narodowej, a zwłaszcza rozległa, obejmująca cały obszar Rzeczypospolitej i obie okupacje, działalność Delegatury Rządu na Kraj. To ona stworzyła ogromny, nie mający odpowiednika nigdy i nigdzie aparat rzeczywiście Polskiego Państwa Podziemnego - od spraw wewnętrznych, poprzez tajną oświatę i kulturę, wymiar sprawiedliwości, aż po komórki przygotowujące akty legislacyjne dla przyszłego niepodległego państwa.